|
عيد نوروز در قرقيزستان تنها يك روز بوده و
آن هم در بیست و یکم ماه مارس (روز
اول يا دوم فروردين ماه است)
برگزار می گردد كه به 29 روز يا 30 روز بودن اسفند بستگي
دارد. اگر اسفند 29 روز باشد اول فروردين و اگر 30 روز
باشد در روز دوم فروردين برگزار مي شود.
مراسم جشن اين روز را در شهرها دولت تدارک می‌بيند و در
روستاها بزرگان و ريش سفيدان در برگزاری آن دخالت دارند.
در قرقيزستان در اين روز پختن غذاهاي معروف قرقيزي مثل "
بش بارماق " ، "مانته برسك " و "كاتما" مرسوم است كه به
صورت رايگان بين حاضران در جشن توزيع مي شود. در قرقيزستان
در اين روز علاوه بر برگزاري جشن ، مسابقاتي مانند
سواركاري نيز مرسوم است که به نحو چشمگيري دنبال شده،
جوايز ارزنده اي به نفرات برتر اعطا مي شود
در مورد افسانه غذای عيد قرقيزها «کوجه سومولوک» افسانه
خاص خود را دارد: سال‌ها و سال‌ها پيش در ميان کوه‌ها
روستای کوچکی بود. در اين روستا زن بيوه‌ای زندگی می‌کرد
که به زحمت از عهده سير کردن شکم بچه‌هايش بر می‌آمد. يک
روز که در خانه چيزی برای خوردن نمانده بود و بچه‌ها از
شدت گرسنگی به گريه افتاده بودند، زن برای آرام کردن بچه‌ها
وانمود کرد قصد پختن غذا را دارد و به همين دليل دور از
چشم بچه‌ها چند قلوه سنگ را توی ديگ پر از آب قرار داد و
ديگ را هم روی اجاق گذاشت: «گريه نکنيد، غذا رو بار گذاشتم؛
پختنش زياد طول نمی کشه». بچه‌ها که اين حرف مادر ساکت شان
کرده بود تا شب به انتظار غذا نشستند، اما آنقدر از غذا
خبری نشد که آخر سر خواب شان برد. شکم خالی اجازه تا صبح
خوابيدن را به بچه‌ها نداد. آنها قبل از طلوع آفتاب بيدار
شده و سراغ غذا را گرفتند. مادر که گيج شده بود، از سر
ناچاري رفت سر اجاق و در ديگ را برداشت که ديد سنگ‌ها بدل
به غذای خوشبويی شده‌اند که با محصولات زراعی مختلف درست
میشود.... زن و بچه‌ها که سر سفره نشستند، اين احساس به
آنها دست داد که سر سفره جشن نشسته اند... و از آن روز
سومولوک به غذای نوروزی قرقيزها بدل شد.
روز اول فروردین خانوادههای قرقیز خانه‌های خود را با دود
کردن شاخه‌های کوچک درخت آرکا ضدعفونی میکنند. این درخت
مخروطی مخصوص آسیای میانه عمدتا در مناطق کوهستانی می‌روید.
می‌گویند این دود روح‌های بد را دفع می‌کند. مهم‌ترین
خوراکی‌های نوروز نزد ترک‌های آسیای میانه، پیلاف، شوربا،
بره و پای کوک‌سامسا است که با سبزی‌های بهاری و جوانه‌های
گیاهان استپ پر میشود. مردم این نواحی از قدیم سعی می‌کردند
که میز جشن‌شان (دستارخوان) تا جایی که ممکن است غنی باشد
و با انواع غذاها و شیرینی‌ها پر شود. همه حاضران سر میز
باید سیر و خوشحال باشند تا اطمینان حاصل شود در سال آینده
ایمن هستند و محصول فراوان است. جشن با مسابقات ملی آواز و
قصه‌گویی، نبرد سوارکاران و پیکار مردان قدرتمند همراه است.
خانوادههای قرقیزی از نخستین ساعات صبح روز عید از
خانههایشان بیرون میآیند و در میدانهای بزرگ شهر جمع
میشوند. در این میدانها بازارهای موقت ایجاد میشوند که در
آن انواع اجناس، خوردنی، پوشیدنیها و اسباببازیها عرضه
میشوند. این مراسم در شهرهای بزرگ ساعتها به طول میانجامند
و مراسمی از قبیل نمایشهای سوارکاران با لباسهای عشایری و
جنگی در حالی که سلاحهایی نظیر شمشیر، خنجر، نیزه، سپر،
تیرو کمان با خود حمل میکنند موجب میشود تا مردم زمان را
فراموش کنند.
گردآورنده: صفورا الیاسی، کارشناس واحد
آموزش شرکت پردازش موازی سامان
منابع:
1.
www.balagh.net/persian/specific/nowrouz/m03.htm
2.
www.turkmenstudents.com/modules/smartsection/item.php?itemid=383
3.
www.ebtekarnews.com/ebtekar/News.aspx?NID=11221
4.
www.aftab.ir/articles/art_culture/cultural_heritage/c5c1231665256_norooz_p1.php
5.
www.chn.ir/news/?Section=3&id=1725
|
